Po raz pierwszy wg Global Risks Report 2020 pięć pierwszych, największych światowych ryzyk dla biznesu dotyczy środowiska, m. in. ekstremalnych zjawisk pogodowych. Wichury, nawałnice, podtopienia, ekstremalnie wysokie temperatury mają wpływ na bezpieczeństwo pracy i biznesu również w Polsce.
Przygotowywany przez World Economic Forum raport Global Risks Report wskazuje na ekstremalne zjawiska pogodowe, niewystarczające działania zapobiegające ociepleniu klimatu, katastrofy środowiskowe spowodowane przez człowieka, degradację bioróżnorodności i ekosystemów oraz katastrofy naturalne jako największe ryzyka dla biznesu. W Polsce coraz częściej zmiany klimatyczne dają się we znaki w postaci ulewnych deszczy powodujących lokalne podtopienia czy okresów suszy hydrologicznej i ekstremalnych temperatur.
Śledzić i reagować na bieżąco
Nawałnice, burze, obfite opady deszczu, śniegu, grad, wysoka i niska temperatura, wichury, huragany, tornada, cyklony, trzęsienia ziemi, osuwiska, powodzie – wszystkie te ekstremalne zjawiska są monitorowane przez Rządowe Centrum Bezpieczeństwa.
– Każdy zarządca obiektu powinien na bieżąco monitorować stronę internetową RCB, aby móc właściwie zabezpieczyć się przed skutkami tego typu zjawisk. W rzeczywistości jest tak, że osoba odpowiedzialna za bezpieczeństwo podejmuje określone działania zapobiegawcze, kiedy otrzymuje informację od RCB lub z odpowiedniego szczebla administracyjnego (w ramach zarządzania kryzysowego) – mówi Małgorzata Kochańska, doradca prezesa SEKA S.A., ekspertka Koalicji Bezpieczni w Pracy. Pracodawcy w ramach swoich działań wewnętrznych opracowują poradniki czy instrukcje dotyczące zachowania się pracowników w takich sytuacjach.
Obowiązki pracodawcy w czasie upałów
Jednym z efektów zmian klimatycznych są rekordowe temperatury notowane w Polsce. Podczas upałów pracodawca ma szczególne obowiązki względem pracownika zarówno ze względu na wpływ wysokiej temperatury na organizm, jak i szkodliwość promieniowania UV.
Prawo nakłada na pracodawcę konkretne obowiązki w zakresie oddziaływania temperatury w środowisku pracy. – Mamy konkretne parametry temperatur, w których pracodawca ma podjąć określone działania. I tak dla temperatur powyżej 28oC w pomieszczeniach pracy, a 26oC w warunkach szczególnych pracodawca ma dostarczać pracownikom odpowiednio napoje zimne lub gorące w zależności od wykonywanej pracy, napoje wzbogacone o sole mineralne i witaminy. W przytoczonym przepisie ust. 2 § 4 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów Dz. U. 1996, nr 60, poz. 219 z późn. zm. nie podaje się konkretnych wielkości. Leży to w gestii pracodawcy (po uzgodnieniu z przedstawicielami pracowników, związków zawodowych), w jakiej formie ma być spełniony ten wymóg prawny – tłumaczy Małgorzata Kochańska.
Najczęściej pracownicy otrzymują wodę mineralną butelkowaną lub w dystrybutorach. Najbardziej narażeni na oddziaływanie temperatur (wysokich i niskich) są pracownicy świadczący swoją pracę w środowisku zewnętrznym (np. budowlańcy, kurierzy, listonosze) oraz pracujący w obiektach o słabej termoizolacji (np. stalowe magazyny, budynki bez klimatyzacji).
– Kwestia używania kremów z filtrem UV oraz odzieży chroniącej przed skutkami tego promieniowania jest dopiero w fazie dyskusji w środowisku bhp. I tutaj, podobnie jak w przypadku ekstremalnych zjawisk pogodowych, działania pracodawcy będą raczej doraźne. Niemniej ten czynnik powinien być uwzględniony w dokumentacji oceny ryzyka zawodowego – mówi Przemysław Lewicki, kierownik ds. BHP i Zarzadzania Ciągłością Biznesu w DHL Supply Chain, ekspert Koalicji Bezpieczni w Pracy.
Wpływ na bezpieczeństwo łańcucha dostaw
Ekstremalne zjawiska pogodowe mają ogromny wpływ na bezpieczeństwo pracowników sektora logistyki i dla bezpieczeństwa całego łańcucha dostaw. – W dokumentacji oceny ryzyka zawodowego ten czynnik powinien być zawarty wraz z opisem działań profilaktycznych. Warunki hydrologiczno-meteorologiczne mają szczególny wpływ w okresie zimowym na utrzymanie nawierzchni dróg w odpowiednim stanie. Ale i latem występujące ulewy, podtopienia czy wichury mogą stanowić niebezpieczeństwo dla pracownika. Dlatego każdy operator logistyczny powinien mieć dostęp do aktualnych prognoz i analiz, a pracownik do odpowiednich szkoleń, w jaki sposób zachowywać się w takich ekstremalnych sytuacjach – uważa Przemysław Lewicki.
