wyjaśnienie przepisów przejściowych cz. I
W dniu 22 lutego 2016 roku weszły w życie zmiany przepisów Kodeksu pracy określające zasady zawierania umów na czas określony. W wielu firmach w dniu wejścia w życie ustawy trwały umowy na czas określony zawarte przed 22 lutego 2016 roku. Ustawa nowelizująca, w przepisach przejściowych rozstrzyga jak traktować umowy o pracę na czas określony zawarte przed wejściem w życie ustawy, a trwające w dniu 22 lutego 2016 roku.
I. Do umów o pracę na czas określony, trwających w dniu wejścia w życie ustawy nowelizującej, które przed tym dniem zostały wypowiedziane, stosuje się przepisy dotychczasowe.
Przykład
Umowa na czas określony zawarta na okres od 1 sierpnia 2013 roku do 31 lipca 2017 roku. W umowie zawarta została klauzula o możliwości wcześniejszego jej rozwiązania za 2 tygodniowym okresem wypowiedzenia. Pracodawca wypowiedział umowę o pracę 19 lutego 2016 roku (przed dniem wejścia w życie przepisów).
Umowa rozwiąże się na dotychczasowych zasadach tj. z zachowaniem 2 – tygodniowego okresu wypowiedzenia tj. 5 marca 2016 roku.
II. Do umów o pracę na czas określony zawartych na okres do 6 miesięcy albo zawartych na okres dłuższy niż 6 miesięcy, w których nie przewidziano możliwości ich rozwiązania z zachowaniem 2-tygodniowego okresu wypowiedzenia, trwających w dniu wejścia w życie niniejszej ustawy, w zakresie dopuszczalności ich wypowiedzenia stosuje się przepisy dotychczasowe.
a) Umowa na czas określony zawarta od 1 sierpnia 2013 roku do 31 lipca 2018 r., jednak w umowie tej strony nie przewidziały klauzuli o możliwości jej wcześniejszego rozwiązania za 2 tygodniowym okresem wypowiedzenia.
Umowa takiej nie można wypowiedzieć. Co oznacza, że rozwiąże się z upływem czasu na jaki została zawarta, chyba że zostanie rozwiązana wcześniej na mocy porozumienia stron, w trybie art. 52 albo 53 Kodeksu pracy.
b) Umowa na czas określony od 20 listopada 2015 roku do 29 lutego 2016 roku.
Umowa na czas określony zawarta na okres krótszy niż 6 miesięcy jest niewypowiadalna i nie może zawierać klauzuli o możliwości jej wcześniejszego wypowiedzenia.
III. Do umów o pracę na czas określony, trwających w dniu wejścia w życie ustawy nowelizującej, stosuje się art. 25(1) ustawy zmienianej w art. 1 w brzmieniu nadanym ustawa nowelizująca, jednakże do okresu zatrudnienia, o którym mowa w tym przepisie, wlicza się okres zatrudnienia na podstawie umowy o pracę na czas określony przypadający od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy, a trwająca w tym dniu umowa o pracę na czas określony jest uważana za pierwszą umowę w rozumieniu art. 25(1) ustawy zmienianej w art. 1 w brzmieniu nadanym ustawą nowelizująca albo za drugą umowę w rozumieniu tego przepisu, jeżeli została zawarta jako druga umowa w rozumieniu art. 25′ ustawy zmienianej w art. 1 w dotychczasowym brzmieniu.
Z powyższego przepisu przejściowego wynika, że jeżeli umowa na czas określony trwa w dniu wejścia w życie przepisów, to należy w pierwszej kolejności określić czy jest to pierwsza czy druga umowa na czas określony. Da to odpowiedź na pytanie, ile pracodawca będzie mógł jeszcze zawrzeć umów na czas określony po wejściu w życie przepisów tj. czy jedną, czy też dwie umowy. Okres 33 miesięcy na jaki strony stosunku pracy mogą maksymalnie zawrzeć umowy na czas określony należy liczyć wyłącznie od 22 lutego 2016 roku. Należy pamiętać, że okres 33 miesięcy liczonych od 22 lutego 2016 roku upłynie 21 listopada 2018 roku.
Przykład
Umowa na czas określony 1.02. 2015 r. do 31. 08. 2015 r.
Umowa na czas określony 1.09. 2015 r. do 30.10. 2016 r.
Pracodawca będzie miał możliwość zawarcia jeszcze jednej umowy na czas określony (w tym przypadku trzeciej) na maksymalny okres do 21 listopada 2018 roku (pod warunkiem, że trzecia umowa na czas określony zostanie zawarta bezpośrednio po rozwiązaniu drugiej).
Skutki zawarcia długich umów terminowych przed wejściem w życie nowelizacji.
Przepis przejściowy określa również skutki zawarcia długich umów terminowych przed wejściem w życie ustawy nowelizującej kodeks pracy np. na 5 lat. Mianowicie, jeżeli okres zatrudnienia na podstawie umowy o pracę na czas określony jest dłuższy niż 33 miesiące, lub jeżeli liczba zawartych umów jest większa niż 3, uważa się, że pracownik, odpowiednio od dnia następującego po upływie 33 miesięcznego okresu, lub od dnia zawarcia czwartej umowy o pracę na czas określony, jest zatrudniony na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony.
Przykład:
Umowa o pracę na czas określony od 1.09.2015 roku do 31.08.2020 roku.
Powyższa umowa o pracę na czas określony od dnia 22 listopada 2018 roku będzie traktowana jak umowa na czas nieokreślony, ze wszystkimi tego faktu konsekwencjami. Zatem, jeżeli pracodawca będzie chciał wypowiadać tę umowę po 21 listopada 2018 roku, to będzie obowiązany wskazać przyczynę wypowiedzenia. Dodatkowo, dla skuteczności dokonanego wypowiedzenia pracodawca będzie obowiązany skonsultować zamiar wypowiedzenia z reprezentującą pracownika organizacją związkową.
Kolejne przepisy przejściowe zostaną omówione odrębnie.
Autor: Konstanty Wróblewski, prawnik w firmie SEKA S.A.
