Rozmowa z Martą Wojewnik, przewodniczącą Koalicji Bezpieczni w Pracy oraz dyrektor zarządzającą w CWS Polska dla lipcowego wydania czasopisma „Promotor BHP”.
Jak wyglądają Pani aktualne obowiązki zawodowe?
Na co dzień, oprócz obowiązków przewodniczącej Koalicji Bezpieczni w Pracy, pełnię funkcję dyrektor zarządzającej w CWS Polska. Jako grupa CWS świadczymy kompleksowe usługi wynajmu odzieży roboczej i ochronnej, obejmujące jej pranie, naprawy i konserwacje. Oprócz tego jesteśmy rozpoznawalnym dostawcą urządzeń higienicznych do łazienek, takich jak dozowniki ręcznika bawełnianego czy też podajniki środków do pielęgnacji rąk, jak i mat podłogowych do biur i przedsiębiorstw. Moje obowiązki to przede wszystkim dbanie o bieżące funkcjonowanie firmy, zaczynając od obsługi klienta, przez budowanie relacji z klientami, kwestie logistyczne, po zadania administracyjne, a kończąc na przygotowaniu oraz realizacji umów. Nie mniej istotną kwestią jest bezpośredni nadzór nad BHP i bliska współpraca z produkcją oraz wszystkimi działami wsparcia. Dzięki tej różnorodności obowiązków rozumiem specyfikę każdego z działów CWS. Wiem, nie tylko jak wygląda perspektywa pracodawcy, ale co ważne, również i pracownika – co poza codziennością w CWS, staram się wykorzystywać również w ramach Koalicji Bezpieczni w Pracy. Co ważne, firma CWS związana jest z Koalicją od samego początku. Inicjatywa działa od 2014 roku, a do jej powstania przyczyniły się również firmy PW Krystian oraz TenCate Protective Fabrics. W 2022 roku przystąpiło do Koalicji także Milwaukee. W ramach tego projektu edukujemy w obszarze bhp, pokazujemy dobre praktyki oraz przedstawiamy korzyści wynikające z wdrażania wysokich standardów bezpieczeństwa w miejscu pracy. Koalicja Bezpieczni w Pracy wymaga pełnego zaangażowania zarówno ode mnie, jak i od wszystkich Koalicjantów. Tylko tak jesteśmy w stanie zrealizować nasz cel: chcemy mieć realny wpływ na kulturę bezpieczeństwa pracy.
Jak Pani dotychczasowa droga zawodowa wpłynęła na aktualne podejście do codziennej pracy?
Zakres moich obowiązków, jak i droga, jaką przebyłam, pozwoliła mi przede wszystkim na poznanie i zrozumienie roli pracodawcy i pracownika, potrzeb obu stron. Dziś wiem nie tylko, jak identyfikować te istotne potrzeby, jak szukać rozwiązań, ale przede wszystkim, jak je wdrażać. W mojej poprzedniej pracy, w DHL Express w Polsce, doświadczenie zdobywałam poprzez zarządzanie projektami strategicznymi, tworzenie alternatywnych kanałów sprzedaży, standardów obsługi klienta, jak również kultury organizacyjnej, zaangażowania i rozwoju pracowników. Po latach pracy z ludźmi widzę, że to zespół ma moc, a z dobrym zespołem można osiągnąć niejeden sukces. Natomiast długoletnia praca w środowisku bhp utwierdziła mnie w przekonaniu, że dobra praca to bezpieczna praca. Powiem więcej, dbałość o bezpieczeństwo nie powinna ograniczać się tylko do zakładu pracy. Chcąc realnie wpłynąć na organizację i zbudować w niej coś, co nazywamy kulturą bezpieczeństwa, powinniśmy zadbać, aby pracownik myślał o bezpieczeństwie nie tylko od 8 do 16, ale cały czas. Tylko wyrobiony nawyk, wewnętrzne przekonanie, że bezpieczeństwo zależy od nas samych, zawsze i wszędzie, spowodowuje, że ryzyko wypadku będziemy w stanie poważnie ograniczyć, a być może nawet wyeliminować.
Jakimi wartościami kieruje się Pani w codziennej pracy?
Przede wszystkim skupiam się na zapewnieniu szeroko rozumianego bezpieczeństwa. Zarówno fizycznego, jak i emocjonalnego. Istotne jest dla mnie docenienie, że pracownicy są nieodłączną częścią organizacji i o każdego z nich należy odpowiednio zadbać. Co więcej, wierzę, że jeśli wszyscy dbaliby o siebie wzajemnie, mielibyśmy gigantyczną szansę na sukces nie tylko w obszarze bhp. Druga, równie ważna dla mnie wartość, to szeroko rozumiana edukacja i otwartość na stałą potrzebę rozwoju. Rynek pracy dynamicznie się zmienia pod wpływem różnych zdarzeń, czego przykładem może być chociażby pandemia. Od czasu, kiedy się pojawiła, wszystko uległo zmianie. Mamy do czynienia z wieloma wyzwaniami w tym m.in. z pracą hybrydową. Umiejętne im sprostanie wymaga od nas, zarówno pracodawców, jak i pracowników, aktualnej wiedzy, znajomości bieżących, często nowych potrzeb. Poradziliśmy sobie z tym wyzwaniem dzięki otwartości na zmiany. Na co dzień kieruję się zaufaniem do moich współpracowników, rozsądkiem, spokojem i zrozumieniem, przestrzegam obowiązujących w organizacji zasad i tego samego oczekuję od pracowników.
Z jakimi wyzwaniami ma Pani do czynienia od czasu objęcia stanowiska przewodniczącej Koalicji Bezpieczni w Pracy?
Jestem przewodniczącą od początku tego roku, a w tym czasie wraz z Koalicjantami wiele już zrealizowaliśmy. Na bazie naszych obserwacji, analizy działań jakie dotychczas były podejmowane i potrzebne, chociażby w kwestii radzenia sobie z pandemią, wskazaliśmy jakie tematy w branży bhp w 2022 roku mogą być najczęściej poruszane i które będziemy musieli sobie umiejętnie zaadresować. Mam tu na myśli, m.in. wellbeing i poprawę zdrowia psychicznego pracowników, czy kwestie pracy zdalnej, ale także problem z łańcuchami dostaw. Dodatkowo miło mi poinformować, że po dwóch latach przerwy spowodowanych pandemią, jako Koalicja, zorganizowaliśmy szóstą edycję ogólnopolskiego konkursu bhp – Mistrzostw Kadry BHP. Dotychczas wydarzenie cieszyło się dużą popularnością, a tylko w 2019 roku udział brało ok. 1000 uczestników, nie możemy się więc doczekać efektów tegorocznej edycji. To dla nas wszystkich bardzo ważna inicjatywa, która budzi zainteresowanie specjalistów w branży bezpieczeństwa i higieny pracy. Na zwycięzców czekają atrakcyjne nagrody, a w składzie Komisji są eksperci z najważniejszych instytucji państwowych i branżowych. Niedługo rozpoczniemy również pracę nad corocznym raportem „Bezpieczeństwo pracy w Polsce”, od kilku lat przeprowadzamy badania opinii publicznej, pomagamy w lepszym poznaniu problematyki bhp. To ważny i potrzebny projekt, co roku skupiamy się na aktualnych wyzwaniach w branży. Poruszaliśmy już takie zagadnienia jak pandemia, wpływ zatrudniania cudzoziemców na bezpieczeństwo pracy, czy zagrożenia psychospołeczne występujące w polskich firmach. Ostatni raport „Bezpieczeństwo pracy w Polsce 2021. Rola i wizerunek służb bhp” dotyczył specjalistów, menadżerów i dyrektorów bhp,
dając szerszy pogląd na rolę ich pracy oraz zakres działań, w szczególnie trudnej rzeczywistości, jaką był okres pandemii. Tegorocznego tematu badania jeszcze nie zdradzę, zapewniam, że i tym razem będzie ono istotnym głosem nie tylko dla branży.
Jakie ma Pani plany na przyszłość w związku z działalnością stowarzyszenia?
Niezmiennie wraz z ekspertami Koalicji chcemy szerzyć wiedzę na temat bezpieczeństwa w polskich firmach. Powstanie stowarzyszenia jest stosunkowo naszym nowym, niezwykle ważnym krokiem, to szansa na aktywny udział w realizacji zadań publicznych, kształtowaniu polityki poprzez możliwość kreowania otoczenia prawnego wokół tematów związanych z bezpieczeństwem pracy. Chcemy, aby nasze dotychczasowe działania zaczęły wywierać większy wpływ na stronę regulacyjną branży. Niezmiennie jesteśmy otwarci na nowych członków Stowarzyszenia i każdy, kto chce mieć realny wpływ na bezpieczeństwo pracy w Polsce, może do nas dołączyć.
Jakie cechy charakteru powinny posiadać osoby pracujące w branży bhp?
Branża bhp ma przed sobą coraz bardziej dynamicznie zmieniające się wyzwania. Pandemia wpłynęła na nas w znaczący sposób, rola bhp-owca nie tylko znacznie wzrosła, ale również rozszerzyła swój zakres. Jako Koalicja Bezpieczni w Pracy sprawdziliśmy to w ramach raportu „Bezpieczeństwo pracy w Polsce 2021. Rola i wizerunek służb bhp”, który został wydany na bazie badania przeprowadzonego wśród pracowników branży bhp. Jak wskazali respondenci, do ich standardowych, codziennych zadań doszły jeszcze te związane z regulacjami „pandemicznymi”, w efekcie pracownicy nie tylko musieli zostawać po godzinach, ale też być dyspozycyjni przez całą dobę. To wszystko wskazuje na to, iż osoba pracująca w branży bhp powinna być przede wszystkim odpowiedzialna, zdająca sobie sprawę z istoty roli jaką pełni, że czasem jest to praca zmuszająca nas do wyrzeczeń, skupiająca się i dążąca do dobra ogółu, a przy tym czasami stresująca. Równie ważna jest znajomość przepisów, aktualizowanie swojej wiedzy i znajomości rynku, który, jak dobrze wiemy, nieustannie się zmienia. Osoby pracujące w branży bhp odpowiadają za zdrowie i pracę innych. Uważam, że powinny być tego świadome i konsekwentne. Na koniec dodam, że to przede wszystkim praca z ludźmi i dla ludzi, zatem oczywistą odpowiedzią będzie również umiejętność słuchania i szeroko pojęte umiejętności komunikacyjno-edukacyjne, otwartość, sumienność.
Jak kobiety radzą sobie w branży BHP i co do niej wnoszą?
Uważam, że kobiety w branży bhp radzą sobie bardzo dobrze, jest nas coraz więcej i coraz odważniej zaznaczamy naszą obecność. To ważne, zwłaszcza gdy zdecydowaną większość w zawodzie bhp-owca stanowią mężczyźni. Dla lepszego zrozumienia zagadnienia dodam, że np. w ubiegłorocznym badaniu Koalicji dotyczącym branży bhp, aż 68% ankietowanych stanowili panowie. Dodatkowo podczas jednego z indywidualnych wywiadów na potrzebę raportu, okazało się, że praca w środowisku, w którym pracują głównie mężczyźni bywa trudna – wyzwaniem było to, że badana jest właśnie kobietą, która dodatkowo nie ma technicznego wykształcenia, jak współpracujący z nią panowie. Temat jest istotny, kobiety wciąż stanowią mniejszość i może dlatego częściej bywają nierówno traktowane. Musimy stale walczyć o swoją pozycję i robimy to skutecznie, a finalnie wnosimy tak samo ważne cechy i kompetencje, co nasi koledzy – profesjonalizm, odpowiedzialność, wiedzę i chęć rozwoju. Jestem ogromną zwolenniczką różnorodności naszych zespołów- różnorodność daje nam szanse na wieloaspektowe podejście do dynamicznie zmieniających się wyzwań. Płeć jest tylko jednym z wymiarów różnorodności i punkt wyjścia do myślenia, jak możemy kruszyć nasze ograniczenia (dyktowane percepcją wieku, dyspozycyjnością, posiadaniem rodziną, kolorem skóry, wykształceniem, doświadczeniem, etc.) i lepiej wykorzystać mądrość ludzi na rynku pracy, w tym w bhp.
Jakie rady dałaby Pani osobom pracującym w branży bhp?
Nie nazwałabym tego radami. Po prostu pamiętajmy, że rola bhp-owca jest kluczowa w funkcjonowaniu większości firm w Polsce. Wiem, że branża bhp nie jest wyceniana na tyle, na ile powinna, co udowodniła także, wspomniana już przeze mnie, 8 edycja raportu Koalicji. Badanie „Bezpieczeństwo pracy w Polsce 2021. Rola i wizerunek służb bhp” wskazało, że mimo zwiększonej roli służb bhp w miejscach pracy zaledwie 10 proc. pracowników i 8 proc. pracodawców bardziej docenia ich pracę i bhp niż przed pandemią. To realny problem, nie wspominając już, że mimo znacznego zwiększenia zakresu pracy, trzech na czterech pracowników branży bhp nie otrzymało adekwatnej regulacji wynagrodzenia. Co więcej, raport podkreślił ważne, stojące przed branżą wyzwanie, jakim jest brak zrozumienia istoty kwestii bezpieczeństwa ze strony pracowników. Jak to zmienić? Może odpowiednim sposobem będzie wykreowanie mody na bezpieczeństwo, uświadomienie ludziom jak niezbędna jest to branża w funkcjonowaniu każdej z organizacji? Czy chociażby zaangażowanie pracowników we wspólne akcje bhp – sprawienie, aby dobre praktyki stały się nawykami. Wiele zależy od samych służb bhp, na ile promują, to co robią, pokazują dumę z osiągnieć, zapraszają otoczenie, kierownictwo i zarządy organizacji do poważnego traktowania zagadnień bhp.
Z jakimi problemami mierzą się obecnie pracodawcy, a z jakimi pracownicy?
Obecna sytuacja geopolityczna wywróciła nasz świat do góry nogami, co oczywiście wpłynęło również na rynek pracy w Polsce. Spodziewamy się wzrostu zatrudnienia w wielu branżach, a co za tym idzie konieczne będzie odpowiednie przeszkolenie pracowników . Tu dużym wyzwaniem może być bariera językowa, potrzeba dopasowania szkoleń do języka pracowników. Jeśli chodzi o problemy, z jakimi mierzą się aktualnie pracownicy, to niezmiennie zdrowie psychiczne, ergonomia pracy, czy life-work balance, który przy pracy zdalnej ciężko jest nam utrzymać.
Jak z Pani perspektywy wygląda branża BHP? Jakie trendy są widoczne?
Bhp się zmienia, idziemy w kierunku chociażby nowych technologii, mamy coraz większą wiedzę o pracownikach i ich pracy. Wprowadzane są nowe rozwiązania w celu zachęcenia pracowników do stosowania zasad bhp, przykładowo ciekawym trendem ostatnich miesięcy jest promowanie bezpiecznych narzędzi – poprzez zastosowanie atrakcyjnej formy, ergonomii, kolorystyki, przyjaznych tkanin. Dziś bhp to nie tylko oznakowanie wejść ewakuacyjnych czy szkolenia pracowników z zasad bezpieczeństwa. Minęły ponad dwa lata od początku pandemii, nadeszło dużo zmian, wiele nowych potrzeb, na które branża z roku na rok coraz lepiej odpowiada. Pojawiła się praca zdalna, a teraz musimy radzić sobie z jej skutkami, i tak na przykład z odpowiednią integracją pracowników, odzyskaniem poczucia wspólnoty. Wiele działań, tak jak mówiłam, najpewniej skupi się wokół wellbeingu, zdrowia psychicznego pracowników. Poważnym problemem może okazać się także starzenie się społeczeństwa. Ostatnie sprawozdanie Głównego Urzędu Statystycznego wskazało, że na koniec 2020 r. na polskim rynku pracy było 14,4 mln osób w wieku 50 lat i więcej, co daje ok. 40% ogólnej liczby ludności i w stosunku do roku poprzedniego udział ten zwiększył się o 0,2 p. proc. Najwyższy wskaźnik zanotowano w grupie wiekowej 50-54 lata. Jak widzimy, na rynku mamy coraz więcej pracowników 50+ i to również na tym aspekcie, my pracodawcy powinniśmy się skupić, zacząć przygotowywać nasze organizacje na to, jak mądrze wykorzystać potencjał pracowników 50+.
Źródło: www.behapowcy.com, miesięcznik „Promotor BHP”
