Pracownicy służby BHP są dość specyficznymi pracownikami, gdyż zakres ich obowiązków praktycznie ustalony został przez prawodawcę w Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 2 września 1997 roku w sprawie służby bezpieczeństwa i higieny pracy (dalej: Rozporządzenie), który to w sposób zamknięty określa zadania, jakie są nałożone na pracowników służby BHP. Pracodawca natomiast uprawniony jest jedynie do organizacyjnego kreowania ustalonych zadań np. poprzez organizacyjne wskazanie w jaki sposób praktycznie pracownik służby BHP ma spełnić obowiązek polegający na „bieżącym informowaniu pracodawcy o stwierdzonych zagrożeniach zawodowych wraz z wnioskami zmierzającymi do usuwania tych zagrożeń” Pracodawca może np. zastrzec rodzaj i formę raportu jakiego oczekuje od pracownika.
W związku ze specyfiką zakresu zadań pracowniczych pracowników służby BHP może dojść do wątpliwości co do swobody pracodawcy w zakresie wyceny pracy takich pracowników. Z tego powodu zasadnym jest wskazać, że żadne ogólnie obowiązujące przepisy prawa pracy nie wprowadzają szczegółowych zasad wynagradzania pracowników służby BHP ani nie wprowadzają szczególnych zasad dotyczących rozkładów czasu pracy tych pracowników. Przepisy Rozporządzenia wskazują jedynie, iż organizacja i rozkład czasu pracy pracowników powinny zapewniać pełną realizację zadań służby BHP. W pozostałym zakresie obowiązują ogólne przepisy prawa pracy.
Pracodawca ustala wynagrodzenie pracowników, zgodnie z art. 78 § 1 K.p „Wynagrodzenie za pracę powinno być tak ustalone, aby odpowiadało w szczególności rodzajowi wykonywanej pracy i kwalifikacjom wymaganym przy jej wykonywaniu, a także uwzględniało ilość i jakość świadczonej pracy.” W praktyce oznacza to, iż pracodawca ustala wysokość wynagrodzenia w oparciu o swoje rzeczywiste potrzeby względem pracownika i możliwości finansowe w tym także racjonalne oczekiwania co do wynagrodzenia danego pracownika. Konieczne jest jedynie dostosowanie poziomu wynagrodzenia do poziomu określonego zgodnie z Ustawą z dnia 10 października 2002 roku o minimalnym wynagrodzeniu za pracę, w roku 2016 jest to wynagrodzenie w wysokości 1850 zł brutto.
Ponadto dopuszczalne jest zawarcie z pracownikami służby BHP odrębnych od stosunku pracy umów cywilnoprawnych, w ramach których pracownicy Ci będą przeprowadzać szkolenia okresowe BHP w czasie wolnym od pracy poza stosunkiem pracy co może wpłynąć na realną wysokość wynagrodzenia otrzymywaną przez pracownika. Podkreślić należy, iż zawarcie takich umów będzie skutkowało wypłacaniem pracownikom odrębnych wynagrodzeń ze stosunku cywilnoprawnego i wykonywanie obowiązków wynikających z umowy zlecenia nie może mieć miejsca w czasie pracy pracownika. Wysokość wynagrodzenia za przeprowadzanie szkolenia BHP uzależnione jest wyłącznie od woli stron. Pracownik natomiast ma prawo odmówić zawarcia odrębnej umowy cywilnoprawnej z Pracodawcą.
Autor: Krzysztof Sosnowski, aplikant radcowski w Kancelarii Prawa Pracy „Wojewódka i Wspólnicy” Sp. k., specjalista ds. BHP
Podstawa prawna: Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 2 września 1997 roku w sprawie służby bezpieczeństwa i higieny pracy
