Wypadek przy pracy – co robić?

Codziennie dochodzi do ponad setki wypadków przy pracy w różnych branżach. Najbardziej narażone są na nie pracownicy z sektorów przemysłowych i wydobywczych. Najważniejszym działaniem, które może wprowadzić pracodawca jest ocena ryzyka i wprowadzenie odpowiednich środków bezpieczeństwa, a także odpowiednia edukacja pracowników w tym zakresie. Co jednak zrobić, gdy już dojdzie do wypadku na terenie zakładu pracy?

Według przepisów wypadek przy pracy to nagłe zdarzenie, wywołane przyczyną zewnętrzną powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w związku z pracą, zarówno podczas wykonywania przez pracownika czynności na polecenie przełożonego, jak i bez tego polecenia, ale na terenie zakładu pracy lub – w przypadku pracy zdalnej – w przypadku pozostawania pracownika w dyspozycji pracodawcy.

Dochodzenie powypadkowe pracodawcy

W sytuacji wypadku w pracy pierwszym krokiem jest oczywiście pomoc poszkodowanym. Zalicza się do niej zarówno pierwsza pomoc udzielona zaraz po wypadku, jak również pomoc materialna, jeśli podczas wypadku zniszczeniu uległy przedmioty pracownika – wskazuje Ewa Gawrysiak, Regional Manager CEE TenCate Protective Fabrics.  – Po tym etapie pracodawca powinien przystąpić do dochodzenia powypadkowego i dokonania kwalifikacji zdarzenia. Do takich kwalifikacji należy np. „wypadek przy pracy”, „wypadek traktowany na równi z wypadkiem przy pracy”. Przepisy jasno regulują, jakie świadczenia odszkodowawcze przysługują pracownikowi lub czy ma do nich prawo.  Następstwem dochodzenia powypadkowego jest określenie przez pracodawcę środków prewencyjnych mających na celu niedopuszczenie do podobnych zdarzeń wypadkowych w przyszłości – dodaje Ewa Gawrysiak.

Powiadomienie o wypadku

Wypadek zgłaszany jest przez poszkodowanego, gdy pozwala mu na to stan zdrowia. Zgłoszenia takiego może również dokonać świadek lub inny uczestnik wydarzenia, np. obecny przy nim współpracownik. Pracodawca sporządza wówczas kartę wypadku. W dokumencie tym określa się podstawę do ustalenia świadczeń odszkodowawczych dla poszkodowanego lub jego rodziny w przypadku wypadku śmiertelnego.

Pracodawca, który zostanie powiadomiony o wypadku ma obowiązek poinformowania jednostki terenowej ZUS o wszczęciu postępowania powypadkowego. Kartę wypadku sporządza się po ustaleniu okoliczności i przyczyn nie później niż w terminie do 14 dni od zawiadomienia o zdarzeniu. Jeśli pracodawca nie zakwalifikuje zdarzenia jako wypadku przy pracy, musi precyzyjnie uzasadnić tę ocenę i wskazać dowody na to.

Odszkodowanie dla pracownika

Od 1 kwietnia 2022 roku obowiązują wyższe kwoty odszkodowania ZUS za wypadek przy pracy. Obecnie za każdy procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu przysługuje 1133 zł. W 2021 roku była to kwota 1033 zł.

Jednorazowe odszkodowanie  z tytułu wypadku przy pracy przysługuje każdemu ubezpieczonemu, który wskutek wypadku przy pracy  doznał stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu. Przysługuje ono również uprawnionym członkom rodziny osoby zmarłej wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej. Wysokość jednorazowego odszkodowania to 20 proc. przeciętnego wynagrodzenia za każdy procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu – informuje Ewa Gawrysiak.

Każdy pracownik ma również prawo do skorzystania już od pierwszego dnia ubezpieczenia z innych rodzajów świadczeń – w zależności od potrzeb: zasiłku chorobowego, świadczenia rehabilitacyjnego, zasiłku wyrównawczego, a także odszkodowania i renty z tytułu niezdolności do pracy. Do renty ma również prawo rodzina poszkodowanego. Pracownik może ubiegać się nawet środki na leczenie stomatologiczne czy szczepienia ochronne, a ZUS pokryje koszt sprzętu ortopedycznego.

Obowiązkiem pracodawcy jest zapewnienie odpowiednich i bezpiecznych warunków pracy. Bardzo ważne jest przeprowadzenie m.in. oceny ryzyka zawodowego. W efekcie pracodawca może zminimalizować ryzyko wypadków, czy innych zagrożeń dla pracowników. Co jednak ważne, dbanie o bezpieczeństwo i promowanie kultury bezpieczeństwa powinno być kluczowe również dla pracowników. Dlatego tak ważne jest, aby po pierwsze znali oni zasady bezpieczeństwa oraz swoje prawa, ale również, żeby potrafili i chcieli je stosować – dodaje Ewa Gawrysiak.