Kto najlepiej zna branżę i specyfikę swojej pracy? Doświadczony, zmotywowany i na bieżąco szkolony pracownik. Jednak to wymaga czasu, a co za tym idzie stosownego wieku. Tymczasem Polacy na tle innych państw Unii Europejskiej dużo szybciej kończą karierę zawodową. Wydłużenie wieku emerytalnego to motywacja dla pracodawców do tworzenia stanowisk dopasowanych do potrzeb osób 50+. Zapewnienie bezpiecznego miejsca pracy i przestrzeganie zasad BHP to najlepszy początek wdrażania zmian.
Powszechne wydłużenie wieku emerytalnego do 67 lat (zarówno dla kobiet jak i mężczyzn) to powolny proces, który rozpoczął się w 2013 roku. Całkowite zrównanie tego wieku nastąpi dopiero w 2040 roku, ale już teraz, głównie starsi pracownicy, zaczynają wyliczać kiedy nastąpi moment ich odejścia z pracy. W tym celu na wielu portalach internetowych powstały „kalkulatory”, które pomagają dokładnie wyliczyć wiek emerytalny. Głównie pracownicy 50+, którzy już od dawna nie mogą doczekać się odpoczynku na emeryturze, teraz stają przed perspektywą pracy w starszym wieku.
Osoby, które ukończyły 50 lat są już traktowane jako starsi pracownicy, których doświadczenie i wiedza są ogromne, a przy tym można liczyć z ich strony na dużą obowiązkowość i lojalność. Jednak nocne zmiany, obsługa ciężkich maszyn, czy choćby dźwiganie ciężkich przedmiotów z czasem stają się trudnością. W związku z tym zmiany w prawie powinny być traktowane przez pracodawców jako wyzwanie. Zgodnie z zaleceniem Międzynarodowej Organizacji Pracy dotyczącym pracowników
w starszym wieku*[1] należy stosować środki mające na celu ograniczenie szczególnie obciążających warunków środowiska pracy oraz zmianę form organizacji pracy i czasu pracy, które prowadzą do stresu lub przeciążenia rytmem pracy.
– Postęp cywilizacyjny przyczynił się do starzenia się społeczeństw, a tym samym sprawił, że aktywność zawodowa pracowników wielu branż i specjalizacji zdecydowanie uległa zmianie. Obserwujemy, że pracownicy, którzy w tej chwili przechodzą na emeryturę, często są jeszcze bardzo przedsiębiorczy, zaangażowani i pełni energii – mówi Andrzej Smółko, Prezes Zarządu CWS-boco Polska. – Nie podlega jednak wątpliwości fakt, że opóźnienie wyjścia z rynku pracy wymaga od pracodawców podjęcia odpowiednich działań. Szacuje się, iż w ciągu tylko jednej zmiany pracownik CWS-boco Polska, około 30 razy wkłada lub wyjmuje ponad 20 kg wsad prania. W związku z tym nowym obiekcie w Łodzi zastosowaliśmy szereg rozwiązań z zakresu poprawy ergonomii pracy. Jednym z najważniejszych była budowa konstrukcji podwyższającej dla wszystkich pralnic. Zastosowanie 20 cm stelażu znacznie zmniejszyło obciążenie kręgosłupów osób odpowiedzialnych za załadunek i rozładunek – dodaje.
Na jakość pracy w wieku 50+ wpłynąć może ochrona zdrowia zarówno w miejscu pracy jak i poza nią. Na przykład coraz powszechniejsze jest zachęcanie do uprawiania sportu i badania się poprzez wykupowanie karnetów, lub pakietów medycznych. W pracy natomiast bardzo ważne są rozwiązania organizacyjne, jak elastyczny czas pracy, lub rotacja między stanowiskami. Podstawowym, a często zapomnianym elementem poprawy jakości pracy jest ergonomia, czyli dostosowanie stanowiska pracy, niezbędnych narzędzi do potrzeb osoby zatrudnionej.
Czas na przerwę, prawidłowa postawa przy biurku, czy odpowiednia odzież ochronna w zakładzie produkcyjnym to wszystko związane jest z przepisami BHP. Z badania „Bezpieczeństwo pracy w Polsce 2014” przeprowadzonego przez Koalicję Bezpieczni w Pracy wynika, że dla 67 procent pracujących Polaków charakter ich pracy wiąże się z potencjalnym zagrożeniem zdrowia lub życia, z czego dla 9 procent jest to zagrożenie bardzo poważne. Wysokie standardy bezpieczeństwa, systematyczne szkolenia z tego zakresu poprawiają jakość pracy.
Proces starzenia się społeczeństw wpływa na rynek pracy nie tylko w Polsce, ale wszystkich państw członkowskich Unii Europejskiej. Według danych Eurostat (2011), dotyczących zatrudnienia na terenie UE, istnieją duże dysproporcje średniej wieku emerytalnego w poszczególnych krajach. W Polsce zatrudnienie osób w wieku 55-64 w 2010 r. wynosiło 34 procent (45,3 proc. mężczyzn i 24,2 proc. kobiet), podczas gdy w całej UE – 46,3 procent (54,6 proc. mężczyzn i 38,6 proc. kobiet). Zupełnie inaczej jest w takich krajach jak Finlandia, Szwecja, Belgia, Estonia, Wielka Brytania, gdzie średnia wieku w którym przechodzi się na emeryturę wynosi ponad 63 lata. Tam stopa zatrudnienia w grupie wiekowej 55-64 lata jest najwyższa (Eurostat, 2010) i sięga prawie 70 procent. Wskaźniki zatrudnienia są na ogół niższe wśród kobiet oraz pracowników w starszym wieku.
[1] Zalecenie nr 162 Międzynarodowej Organizacji Pracy dotyczące pracowników w starszym wieku (4 czerwca 1980).
