Ministerstwo Rozwoju, Pracy i Technologii opublikowało projekt ustawy, którego celem jest wprowadzenie do Kodeksu Pracy uregulowań pracy zdalnej. Wyczekiwane przez pracowników i pracodawców rozwiązania mają w całości zastąpić dotychczasowe przepisy dotyczące tzw. telepracy. Propozycje oceniają eksperci Koalicji Bezpieczni w Pracy.
Anna Sikorska, Dyrektor Działu Zasobów Ludzkich i Administracji/HR & Administration Director w PW Krystian, ekspertka Koalicji Bezpieczni w Pracy
Zgodnie z projektem praca zdalna to praca, która może być wykonywana całkowicie lub częściowo w miejscu wskazanym przez pracownika i uzgodnionym z pracodawcą, w tym w miejscu zamieszkania pracownika, w szczególności z wykorzystaniem środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość. Uzgodnienie z pracodawcą może nastąpić zarówno przy zawieraniu umowy o pracę, jak również w trakcie zatrudnienia i może mieć formę papierową lub elektroniczną.
Praca zdalna może być wykonywana na polecenie pracodawcy w dwóch przypadkach. Po pierwsze, w okresie obowiązywania stanu nadzwyczajnego, stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii oraz w okresie 3 m-cy po ich odwołaniu. Po drugie, gdy jest to niezbędne ze względu na obowiązek pracodawcy zapewniania pracownikowi bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, o ile z przyczyn niezależnych od pracodawcy zapewnienie tych warunków w dotychczasowym miejscu pracy pracownika nie jest możliwe.
Co ważne, istnieje również możliwość pracy zdalnej na wniosek pracownika w wymiarze nieprzekraczającym 12 dni w roku kalendarzowym.
BHP a praca zdalna
Pracodawca realizuje w stosunku do pracownika w czasie wykonywania przez niego pracy zdalnej obowiązki bhp, z wyłączeniem m. in. organizacji stanowiska pracy, dbania o bezpieczny i higieniczny stan pomieszczeń pracy i wyposażenia technicznego, zapewnienia pracownikom odpowiednich urządzeń higieniczno-sanitarnych oraz dostarczania niezbędnych środków higieny osobistej.
Obowiązkiem pracownika jest taka organizacja stanowiska pracy, aby spełniało wymogi bhp i ergonomii. Pracodawca zwolniony jest z obowiązku zapewnienia pomieszczeń pracy odpowiednich do rodzaju wykonywanych prac oraz z utrzymania pomieszczeń pracy, terenów i urządzeń w stanie zapewniającym bezpieczne i higieniczne warunki pracy.
Pracownikowi, który wykonuje pracę zdalną nie powierza się prac szczególnie niebezpiecznych, w wyniku których występuje przekroczenie dopuszczalnych norm czynników fizycznych określonych dla pomieszczeń mieszkalnych; z zastosowaniem substancji szkodliwej lub mieszaniny szkodliwej dla zdrowia lub procesów technologicznych, których produktem może być taka substancja lub mieszanina oraz związanych ze stosowaniem lub wydzielaniem się substancji trujących, zakaźnych, promieniotwórczych, drażniących lub uczulających oraz innych substancji o nieprzyjemnym zapachu, a także przy pracach pylących lub powodujących intensywne brudzenie.
Ryzyko zawodowe
Pracodawca ma obowiązek sporządzenia oceny ryzyka zawodowego i na jej podstawie musi opracować informację zawierającą zasady i sposoby właściwej organizacji stanowiska pracy zdalnej, zasady bezpiecznego i higienicznego wykonywania pracy zdalnej uwzględniające w szczególności wpływ tej pracy na wzrok oraz układ mięśniowy i szkieletowy, czynności do wykonania po zakończeniu wykonywania pracy zdalnej oraz zasady postępowania w sytuacjach awaryjnych stwarzających zagrożenia dla życia lub zdrowia ludzkiego. Pracodawca ma obowiązek zapoznania pracownika z oceną ryzyka zawodowego i informacją zawierającą zasady BHP przy wykonywaniu pracy zdalnej.
Warunkiem dopuszczania pracownika do wykonywania pracy zdalnej jest złożenie przez niego oświadczenia zawierającego potwierdzenie, że stanowisko pracy zdalnej zapewnia bezpieczne i higieniczne warunki pracy. Za właściwą organizację stanowiska pracy zdalnej z uwzględnieniem wymagań ergonomii, odpowiada zawsze pracownik.
Wypadek przy pracy zdalnej
Pracownik zgłaszając wypadek przy pracy zdalnej jednocześnie wyraża zgodę na przeprowadzenie oględzin miejsca wypadku. Oględzin dokonuje się niezwłocznie po zgłoszeniu wypadku chyba że zespół powypadkowy uzna, że okoliczności i przyczyny wypadku nie budzą wątpliwości wtedy może odstąpić od dokonania oględzin. Pracodawca działa zgodnie z przepisami KP oraz przepisami wydanymi na jego podstawie w celu wyjaśnienia okoliczności i przyczyn wypadku.
Kwestie BHP od początku zapowiadanych przez rząd regulacji pracy zdalnej budziły wiele kontrowersji. Obecnie wypracowano przepisy, które nakładają na pracownika odpowiedzialność za organizację stanowiska pracy zgodnie z BHP oraz ergonomią. Pracodawca ma obowiązek sporządzić ocenę ryzyka zawodowego, zapoznać z nią pracowników oraz ma prawo przeprowadzać kontrolę w miejscu wykonywania pracy zdalnej i w godzinach pracy pracownika jeżeli zapisze takową możliwość w porozumieniu, regulaminie czy poleceniu.
