Jak wskazują wyniki badań, zrealizowanych na zlecenie Koalicji Bezpieczni w Pracy – tylko w dwóch trzecich przedsiębiorstw szkolenia z zakresu BHP odbywają się regularnie i co najmniej raz w roku. Zdaniem większości pracujących Polaków informacje zdobyte na tych szkoleniach są użyteczne. Przeczą temu jednak analizy wypadków w miejscach pracy, których przyczyną są najczęściej odstępstwa od zasad BHP.
W ocenie pracowników zdecydowana większość pracodawców przykłada należytą wagę do szkoleń z zakresu BHP. Jak wynika z badania, regularne szkolenia odbywają się najczęściej w zakładach produkcyjnych oraz instytucjach związanych ze służbą zdrowia.
Znajomość procedur na stanowisku pracy
Na pytanie o to, czy znają procedury bezpieczeństwa obowiązujące na ich stanowisku pracy, prawie wszyscy respondenci odpowiedzieli pozytywnie (97 procent), a aż 96 procent badanych odpowiedziało, że wiedziałoby także, jak się zachować w razie wypadku w miejscu pracy. Trzech na czterech pracowników jest zdania, że ma bezpośredni wpływ na poziom bezpieczeństwa na swoim stanowisku pracy, natomiast 24 procent respondentów uważa, że nie ma na to wpływu. Niemal wszyscy pracownicy (93 procent), a szczególnie starsi i z dłuższym stażem pracy, zwróciliby uwagę współpracownikowi, gdyby ten nie dopełnił procedur bezpieczeństwa.
Obawiam się, że uznanie stosowanych środków profilaktycznych za wystarczające, to wyraz jedynie poprawności nakazującej dostrzeganie wagi zagadnień związanych z problematyką bezpieczeństwa pracy. Na przykład respondenci ocenili szkolenia BHP jako użyteczne, a tak naprawdę odbywają się one według programów od szeregu lat nieaktualizowanych. Pracownicy, zgodnie z wynikami badań, uważają się również za dobrze przeszkolonych, deklarując znajomość przepisów i procedur BHP. Przeczą temu niestety analizy przyczyn większości zaistniałych wypadków przy pracy, które spowodowane są przede wszystkim odstępstwami od procedur BHP. – powiedział Witold Polkowski, Doradca Prezydenta, Pracodawcy RP.
Wynikające z badań deklaracje, dotyczące szkoleń BHP, są bardzo pozytywne. Jednak rzeczywistość nie napawa takim optymizmem. Niedopasowanie szkoleń i niewłaściwa ich organizacja skutkuje wciąż dużą liczbą wypadków, powodowanych nieznajomością zasad BHP. Informacje podawane przez Państwową Inspekcję Pracy potwierdzają, że prawie trzy czwarte wypadków przy pracy, do których doszło w zeszłym roku, zostało spowodowane niewłaściwym zachowaniem pracownika lub wykorzystaniem urządzeń czy niestosowaniem sprzętu ochronnego. Po wypadku pracodawcy otrzymywali zlecenie powtórnego przeszkolenia pracowników.
Szkolenia BHP w firmie reguluje osobne rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 27 lipca 2004 roku, które określa ich rodzaj i częstotliwość, w zależności od stanowiska oraz formę i tematykę (wynikającą z ramowych programów szkoleń). Każdy zakład pracy dostosowuje szkolenia do swojej specyfiki. Tematyka szkoleń poruszona jest także w kodeksie pracy. Poza szkoleniami obowiązkowymi – okresowymi, w firmach często organizowane są szkolenia wewnętrzne, poświęcone konkretnym zagadnieniom. Można na nich poruszać ważne dla danego przedsiębiorstwa tematy, jak na przykład wypadki. Prawidłowo przeprowadzone szkolenie powinno odnosić się przede wszystkim do realiów panujących w danym zakładzie. Pracownik powinien zostać tak przygotowany do podjęcia obowiązków, aby nie wyrządził krzywdy sobie ani współpracownikom.
Dobre szkolenie BHP powinno być ciekawe dla pracowników. Obecnie coraz częściej odchodzi się od formy wykładu na rzecz większej interakcji ze szkolonymi. Szkoleniom towarzyszą prezentacje multimedialne, filmy, quizy oraz różnorodne zadania praktyczne. Najważniejsze to zainteresowanie pracowników w przekazywaną tematykę. Im szkolenie jest bogatsze w konkretne przykłady z danej branży, im bardziej zakorzenione w zakres pracy szkolonych, tym jest dla nich ciekawsze – twierdzi Marta Tomaszewska, Specjalista ds. BHP CWS-boco Polska
Jednym z działań popularyzujących dobre praktyki w zakresie BHP jest inicjatywa Koalicji Bezpieczni w Pracy, którą powołały cztery firmy: CWS-boco Polska, PW Krystian, Lafarge oraz TenCate Protective Fabrics w celu promowania kultury bezpieczeństwa pracy i zwiększania świadomości społecznej w tej kwestii. Badanie „Bezpieczeństwo pracy w Polsce 2014” zostało zrealizowane na zlecenie Koalicji Bezpieczni w Pracy przez instytut badawczy Millward Brown w lipcu 2014 roku, na reprezentatywnej próbie Polaków pracujących zawodowo.
